Na skraju prawobrzeżnego Ciechanowca, przy trasie wiodącej do Łomży i Nura został ulokowany zapewne jeszcze w XVIII wieku nowy dwór (stąd nazwa późniejsza Nowodwory). Bogata konfiguracja terenu i malownicze koryto rzeki Ralki (dopływ Nurca) tworzyły korzystne warunki zagospodarowania przestrzennego lokowanych tu zabudowań dworskich.

 

Liczne ślady fundamentów spotykanych na terenie zespołu wskazują na to, że pierwotnie istniała tu zabudowa drewniana. Świadczy o tym wzmianka z 1702 roku o drewnianym dworze Marianny Oborskiej. Dopiero w drugiej połowie XVIII wieku wybudowano tu niewielki pałacyk murowany. Zachowany do dziś z niewielkimi zmianami zespół obiektów dworskich i resztki parku krajobrazowego zostały zbudowane w połowie XIX wieku. W tym czasie działa tu na zlecenie Michała Starzeńskiego, architekt Julian Ankiewicz. Należy przypuszczać, że pracuje on głównie przy przebudowie pałacu, nadając mu obecną asymetryczną bryłę i klasycyzujące detale architektoniczne, a przede wszystkim kolumnowy ganek, bogate gzymsy i obramienia okienne. Wprowadzone we wnętrzu w sali balowej elementy neogotyckie w sztukateriach plafonu, ujawniają tendencje eklektyczne epoki.

 

Odrębne traktowanie detalu architektonicznego w murowanych budynkach dawnych stajni, powozowni i w drewnianym młynie wodnym, których czas powstania należy umieścić wokół widniejącej na szczytowej ścianie powozowni daty 1886 rok - świadczą o działaniu artysty związanego z architekturą bawarską tego okresu. Nieco inny jeszcze charakter ma oficyna i romantyczny pseudoobronny zespół murów ogrodowych, gdzie dominuje narożna okrągła baszta.

 

Pałac, zbudowany na planie wzbogaconego prostokąta, podpiwniczony, z rozbudowanym parterem i piętrem nad częścią środkową i zachodnią korpusu, usytuowany został na wysokiej skarpie. Powierzchnia użytkowa wynosi 3000 m2. Przed pałacem rozległy owalny gazon, a na osi monumentalna brama wjazdowa, od której prowadzą odcinki kamiennych parkanów do parterowej murowanej powozowni i usytuowanej symetrycznie do bramy, zabudowanej w podkowę stajni. Oficyna podpiwniczona, nad parterem ma narożny alkierz i przyległe do niego użytkowe poddasza. Zapewne w równej mierze dla celów gospodarki dworskiej, jak i dla urozmaicenia parku krajobrazowego u ujścia przepływowego stawu parkowego, został ulokowany młyn wodny drewniany, składający się z dwu budynków - piętrowego przeznaczonego na część przemysłową i parterowego - mieszkania młynarza.

 

Park krajobrazowy o powierzchni 17 ha wzbogacono sadem owocowym i warzywnikiem o powierzchni około 2 ha każdy, położonych po przeciwległych stronach od dziedzińca pałacowego. Po ostatniej wojnie zostały tu puste polany, na których od 1972 roku urządza się ekspozycję skansenowską architektury ludowej mazowiecko-podlaskiej. W ścisłym związku z zabudowaniami dworskimi Nowodworów pozostawały budynki służby dworskiej usytuowane w bliskim sąsiedztwie, przy ul. Pałacowej. Tuż za bramą wjazdową mieściła się leśniczówka, a nieco dalej przy zbiegu ulic trzy budynki służby. Jeden z nich zachował swoją pierwotną architektoniczną bryłę.