Podstawa prawna: ustawa Prawo łowieckie z 13 października 1995 r. (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2033 oraz 2019 r. poz. 125, 730 i 897)

 

Zgodnie z art. 46 Prawa łowieckiego dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego jest obowiązany do wynagradzania szkód wyrządzonych:

  • w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny
  • przy wykonywaniu polowania

 

Szacowania szkód, a także ustalania wysokości odszkodowania dokonuje zespół składający się z:

  • przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego
  • przedstawiciela dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego
  • właściciela albo posiadacza gruntów rolnych, na terenie których wystąpiła szkoda

 

Szacowanie szkody składa się z oględzin i szacowania ostatecznego.

Wniosek o szacowanie szkód, w tym ustalenie wysokości odszkodowania, właściciel albo posiadacz gruntów rolnych składa do dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego

Wykaz obwodów łowieckich na trenie Gminy Ciechanowiec wraz z ich dzierżawcami

 

Wniosek ten zawiera w szczególności:

  • imię i nazwisko albo nazwę, adres miejsca zamieszkania albo adres i siedzibę oraz numer telefonu właściciela albo posiadacza gruntów rolnych
  • wskazanie miejsca wystąpienia szkody
  • wskazanie rodzaju uszkodzonej uprawy lub płodu rolnego

Należy pamiętać, aby wniosek złożyć w terminie umożliwiającym dokonanie szacowania szkód.

W przypadku szkód wyrządzonych w płodach rolnych, szkód wyrządzonych przez dziki na łąkach i pastwiskach oraz szkód w uprawach, jeżeli szkoda powstała i została zgłoszona bezpośrednio przed sprzętem lub w jego trakcie, dokonuje się wyłącznie szacowania ostatecznego.

Niestawiennictwo właściciela albo posiadacza gruntów rolnych lub przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego nie wstrzymuje dokonania szacowania szkód.

 

Oględziny

Podczas oględzin ustala się:

  • gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę
  • rodzaj, stan i jakość uprawy
  • obszar całej uprawy
  • szacunkowy obszar uprawy, która została uszkodzona
  • szacunkowy procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze

Oględzin dokonuje się niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku, o którym mowa w art. 46 ust. ustawy. O terminie dokonania oględzin dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego zawiadamia właściciela albo posiadacza gruntów rolnych oraz wojewódzki ośrodek doradztwa rolniczego właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkody, nie później niż przed upływem 3 dni od dnia otrzymania wniosku.

 

Niezwłocznie po zakończeniu oględzin dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego sporządza protokół, który zawiera w szczególności następujące dane i informacje:

  • imiona i nazwiska osób biorących udział w oględzinach
  • datę sporządzenia protokołu oraz datę dokonania oględzin
  • dane podlegające ustaleniu podczas oględzin, o których mowa w ust. 1
  • szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy
  • czytelne podpisy osób biorących udział w oględzinach.

Członkowie zespołu szacującego szkody mają prawo wnieść zastrzeżenia do protokołu wraz z uzasadnieniem. W protokole umieszcza się informację o braku zastrzeżeń albo o wniesionych zastrzeżeniach. Protokół sporządza się w trzech jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla każdego członka zespołu,

 

Szacowanie ostateczne

Podczas szacowania ostatecznego ustala się:

  • gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę
  • rodzaj uprawy lub płodu rolnego
  • stan i jakość uprawy lub jakość płodu rolnego
  • obszar całej uprawy lub szacunkową masę zgromadzonego płodu rolnego
  • obszar uprawy, która została uszkodzona, lub szacunkową masę uszkodzonego płodu rolnego
  • procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze
  • plon z 1 ha
  • wysokość odszkodowania

Szacowania ostatecznego dokonuje się najpóźniej w dzień sprzętu (sprzątnięcia), przed dokonaniem sprzętu uszkodzonej uprawy. Natomiast w przypadku szkód wyrządzonych w płodach rolnych, szkód wyrządzonych przez dziki na łąkach i pastwiskach oraz szkód w uprawach, jeżeli szkoda powstała i została zgłoszona bezpośrednio przed sprzętem lub w jego trakcie, dokonuje się wyłącznie szacowania ostatecznego w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku.

O terminie planowanego sprzętu uszkodzonej uprawy właściciel albo posiadacz gruntów rolnych jest obowiązany powiadomić dzierżawcę albo zarządcę obwodu łowieckiego, w formie pisemnej, w terminie 7 dni przed zamierzonym sprzętem.

O terminie dokonania szacowania ostatecznego szkody dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego zawiadamia właściciela albo posiadacza gruntów rolnych oraz wojewódzki ośrodek doradztwa rolniczego właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkody, nie później niż przed upływem 3 dni od dnia otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 3, a w przypadkach, o których mowa w art. 46 ust. 7 - w terminie 3 dni od dnia otrzymania wniosku, o którym mowa w art. 46 ust. 3.

Niezwłocznie po zakończeniu szacowania ostatecznego dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego sporządza protokół, który zawiera w szczególności następujące dane i informacje:

  • imiona i nazwiska osób biorących udział w szacowaniu ostatecznym
  • datę sporządzenia protokołu oraz datę dokonania szacowania ostatecznego
  • dane podlegające ustaleniu podczas szacowania ostatecznego, o których mowa w ust. 1
  • szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy
  • czytelne podpisy osób biorących udział w szacowaniu ostatecznym.

Członkowie zespołu mają prawo wnieść zastrzeżenia do protokołu wraz z uzasadnieniem. W protokole umieszcza się informację o braku zastrzeżeń albo o wniesionych zastrzeżeniach.

Protokół sporządza się w trzech jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla każdego członka zespołu.

 

Wypłaty odszkodowania

Wypłaty odszkodowania dokonuje dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego w terminie 30 dni od dnia sporządzenia protokołu z szacowania ostatecznego, od którego nie wniesiono odwołania.

 

Odwołanie

Właścicielowi albo posiadaczowi gruntów rolnych, na terenie których wystąpiła szkoda, oraz dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego przysługuje odwołanie do nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody. Odwołanie wnosi się w terminie 7 dni od dnia podpisania protokołu.

W celu rozpatrzenia odwołania nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe dokonuje odpowiednio oględzin lub szacowania ostatecznego. Oględzin lub szacowania ostatecznego dokonuje nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkód lub jego przedstawiciel.

Oględzin lub szacowania ostatecznego dokonuje się niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania.

 

W oględzinach lub szacowaniu ostatecznym mają prawo brać udział członkowie zespołu powołanego do szacowania szkód. Na pisemny wniosek członka zespołu, w oględzinach lub szacowaniu ostatecznym, może również brać udział przedstawiciel właściwej ze względu na miejsce wystąpienia szkód izby rolniczej.

O terminie oględzin lub szacowania ostatecznego nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe zawiadamia:

  • członków zespołu
  • przedstawiciela właściwej ze względu na miejsce wystąpienia szkód izby rolniczej (jeżeli został złożony właściwy wniosek)
    - nie później jednak niż przed upływem 3 dni od dnia otrzymania odwołania

Niestawiennictwo ww. osób nie wstrzymuje dokonania oględzin lub szacowania ostatecznego.

Po zakończeniu oględzin lub szacowania ostatecznego sporządza się protokół, który zawiera w szczególności dane określone w art. 46a ust. 4 lub art. 46c ust. 5 z wyłączeniem informacji o wysokości odszkodowania.

 

Odszkodowanie

Nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkód ustala wysokość odszkodowania, w drodze decyzji, biorąc w szczególności pod uwagę ustalenia zawarte w protokołach. Opinia przedstawiciela izby rolniczej nie jest wiążąca.

Decyzja wydawana jest w terminie 14 dni od dnia otrzymania protokołów i jest ostateczna.

Wypłata odszkodowania następuje ze środków dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego, nie później niż w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji.

Właściciel albo posiadacz gruntów rolnych, na których zostały wyrządzone szkody, a także dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego niezadowolony z decyzji może, w terminie trzech miesięcy od dnia jej doręczenia, wnieść powództwo do sądu właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody.

 

Właściwość organu

W przypadku gdy obwód łowiecki, na terenie którego wystąpiła szkoda został wyłączony z wydzierżawiania i przekazany w zarząd nadleśnictwa Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, właściwym w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania zgodnie z art. 46d i art. 46e jest dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkody.

 

Zabezpieczenie przed szkodami

Właściciele lub posiadacze gruntów rolnych i leśnych powinni, zgodnie z potrzebami, współdziałać z dzierżawcami i zarządcami obwodów łowieckich w zabezpieczaniu gruntów przed szkodami.

 

Odszkodowanie nie przysługuje

Odszkodowanie nie przysługuje:

  • osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa jako deputaty rolne na gruntach leśnych
  • posiadaczom uszkodzonych upraw lub płodów rolnych, którzy nie dokonali ich sprzętu w terminie 14 dni od dnia zakończenia okresu zbioru tego gatunku roślin w danym regionie, określonego przez sejmik województwa w drodze uchwały
  • posiadaczom uszkodzonych upraw lub plonów rolnych, którzy nie wyrazili zgody na budowę przez dzierżawcę lub zarządcę obwodu łowieckiego urządzeń lub wykonywanie zabiegów zapobiegających szkodom
  • za szkody nieprzekraczające wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na 1 hektar uprawy
  • za szkody powstałe w płodach złożonych w sterty, stogi i kopce, w bezpośrednim sąsiedztwie lasu
  • za szkody w uprawach rolnych założonych z rażącym naruszeniem zasad agrotechnicznych
  • za szkody, o których mowa w art. 46 ust. 1, powstałe na nieruchomościach, w odniesieniu do których właściciel albo użytkownik wieczysty złożył oświadczenie o zakazie wykonywania polowania, o którym mowa w art. 27b ust. 1 - do dnia następującego po dniu:
    - w którym oświadczenie o zakazie wykonywania polowania zostało cofnięte albo
    - w którym organ właściwy do wydzierżawienia obwodu łowieckiego albo minister właściwy do spraw środowiska lub dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego dowiedział się o wygaśnięciu zakazu wykonywania polowania albo
    - zawiadomienia o cofnięciu oświadczenia o zakazie wykonywania polowania organu właściwego do wydzierżawienia obwodu łowieckiego albo ministra właściwego do spraw środowiska.

Art. 49 [Delegacja ustawowa]
1. Minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa, określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób i terminy zgłaszania szkód, o których mowa w art. 46 ust. 1,
2) szczegółowy sposób dokonywania oględzin i szacowania ostatecznego szkód, o których mowa w art. 46 ust. 1,
3) szczegółowy sposób ustalania wysokości i wypłaty odszkodowania za szkody, o których mowa w art. 46 ust. 1,
4) wzory protokołów, o których mowa w art. 46a ust. 4, art. 46c ust. 5 i art. 46d ust. 8
- mając na względzie specyfikę poszczególnych upraw rolnych oraz konieczność uwzględnienia w szacowaniu szkody obszaru uszkodzonej uprawy, a także strat ilościowych i jakościowych powstałych w wyniku uszkodzenia lub zniszczenia uprawy lub płodów rolnych, oraz kierując się potrzebą zapewnienia jednolitego sposobu szacowania szkód na terenie całego kraju.

W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, może być określony szczegółowy tryb postępowania w sprawie oględzin i szacowania ostatecznego szkód, o których mowa w art. 46 ust. 1, oraz ustalenia wysokości odszkodowania za te szkody, w tym sposób powiadamiania o terminach dokonania oględzin i szacowania ostatecznego szkód, o których mowa w art. 46 ust.

Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych z dnia 16 kwietnia 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 776)

 

Zastosowanie przepisów KPA

W zakresie nieuregulowanym w ustawie lub przepisach wydanych na jej podstawie, do postępowania prowadzonego przez nadleśniczego lub dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego.

Poza przypadkami określonymi w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe lub ich przedstawiciel podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania, jeżeli jest członkiem koła łowieckiego będącego dzierżawcą obwodu łowieckiego, którego dotyczy to postępowanie.

Do wyłączenia, o którym mowa w ust. 2, przepisy art. 24 § 3 i 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.

 

Źródło wypłaty odszkodowań

Skarb Państwa odpowiada za szkody, o których mowa w art. 46 ust. 1, wyrządzone przez zwierzęta łowne objęte całoroczną ochroną. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 1, na obszarach niewchodzących w skład obwodów łowieckich - w tym wypadku odszkodowania wypłaca zarząd województwa ze środków budżetu państwa.

Za szkody, o których mowa w ust. 1, wyrządzane na obszarach:

  • obwodów łowieckich leśnych odszkodowania wypłaca Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe ze środków budżetu państwa
  • obwodów łowieckich polnych i obszarach niewchodzących w skład obwodów łowieckich odszkodowania wypłaca zarząd województwa ze środków budżetu państwa

Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w art. 50 ust. 1 i 1b ustawy Prawo łowieckie, dokonują przedstawiciele podmiotów właściwych do wypłaty odszkodowania.